Албания президенті
| Албания Президенті алб. Presidenti i Republikës së Shqipërisë | |
 Президенттік мөрі | |
| Басқару түрі | |
|---|---|
| Ресми резиденциясы | |
| Кандидатура ұсынылады | |
| Өкілеттігінің мерзімі |
5 жыл, бір рет жаңартылады |
| Айлығы |
ай сайын 257,000 лек |
| Лауазым пайда болды | |
| Алғашқысы | |
| Сайты | |
Албания Президенті (алб. Presidenti i Shqipërisë), ресми қаратпа сөзі Албания Республикасының Президенті (алб. Presidenti i Republikës së Shqipërisë) — Албанияның мемлекет басшысы, армиясының Жоғарғы Бас Қолбасшысы және албан халқы бірлігінің өкілі.[1]
Президент парламент сайлау күнін және референдумдың өткізілу күнін таңдай алады. Президенттің кешірім жасау құқығы және марапаттау құқығы бар. Өзiнiң мiндеттерiн атқаруға қабiлетсiз болған жағдайда Парламент спикерi президенттiң мiндетiн атқаратын болады, бұл президент осы өкiлеттiктер мен мiндеттердi қайта бастай алғанға дейiн немесе жаңа президент сайланғанға дейiн болады.[2]
Ұшылатын президенттік штандарттың сыртқы түрі мен қолданылуын Конституция анықтайды. Штандарт, Албанияның Конституциясы бойынша, Президент кеңсесінің, президент резиденциясының ғимараттарында, президент пайдаланған кезде көлік құралдарында және басқа да салтанатты жағдайларда қолданылады. Президенттің жұбайы Албанияның бірінші ханымы ретінде танылады, бірақ президенттікте ресми рөл атқармайды және ресми лауазымы болмайды. Ол Президент сарайында және ресми сапарларда көбінесе тек хаттамалық рөл атқарады. Резиденциясы ел астанасы Тиранадағы Президент резиденциясы ғимаратында орналасқан.
Президент парламентпен жасырын түрде, дебатсыз, 5 жылға сайланады.[3] Албания конституциясы екі президенттік мерзімнен көп сайлануға тыйым салады. Сайланған Президент Парламенттің алдында ант береді. Қазіргі лауазым иеленушісі — Албания Социалистік партиясы ұсынған, 2022 жылы 24 шілде күні қызметін бастаған Байрам Бегай.
Президенттер тізімі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| № | Портреті | Аты | Мерзімі | Партиясы | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
.svg){kind=small} Албан Республикасы (1925–1928)
| ||||||
| 1 | 
|
Ахмет Зогу (1895–1961) .svg){kind=small}
|
31 қаңтар 1925 |
1 қыркүйек 1928 |
Консервативтік партиясы | |
| 3 жыл, 7 ай | ||||||
 Албания Республикасы (1991–)
| ||||||
| 1 | .jpg)
|
Рамиз Әлия (1925–2011) .svg){kind=small}
|
30 сәуір 1991 |
3 сәуір 1992 |
Еңбек партиясы | |
| 11 ай, 4 күн | ||||||
| 2 | .jpg)
|
Сали Бериша (1944–) .svg){kind=small}
|
9 сәуір 1992 |
23 шілде 1997 |
Демократиялық партия | |
| 5 жыл, 3 ай, 14 күн | ||||||
| 3 | .jpg)
|
Реджеп Мейдани (1944–) .svg){kind=small}
|
24 шілде 1997 |
24 шілде 2002 |
Социалистік партия | |
| 5 жыл | ||||||
| 4 | 
|
Альфред Мойсиу (1929–) .svg){kind=small}
|
24 шілде 2002 |
24 шілде 2007 |
Партиясыз | |
| 5 жыл | ||||||
| 5 | 
|
Бамир Топи (1957–) .svg){kind=small}
|
24 шілде 2007 |
24 шілде 2012 |
Демократиялық партия | |
| 5 жыл | ||||||
| 6 | .jpg)
|
Буяр Нишани (1966–2022) .svg){kind=small}
|
24 шілде 2012 |
24 шілде 2017 |
Демократиялық партия | |
| 5 жыл | ||||||
| 7 | 
|
Илир Мета (1969–) .svg){kind=small}
|
24 шілде 2017 |
24 шілде 2022 |
Интеграция үшін социалистік қозғалыс | |
| 5 жыл | ||||||
| 8 | .jpg)
|
Байрам Бегай (1967–) .svg){kind=small}
|
24 шілде 2022 |
— | Партиясыз | |
| 1 жыл+ | ||||||
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/sq/al/al057sq.pdf (албанша) 86.1-ші мақала
- ↑ https://www.osce.org/files/f/documents/3/2/41888.pdf Албанияның ағылшынша конституциясы; 18-ші бет. "Республика Президентi өз функцияларын уақытша атқара алмаған немесе оның орны бос болған кезде оның орнын Ассамблея Төрағасы алады және өз өкiлеттiгiн жүзеге асырады."
- ↑ http://www.osce.org/albania/41888?download=true (ағылшынша) "Республика Президентiн Ассамблея жасырын дауыс беру арқылы және оның барлық мүшелерiнiң бестен үшiнiң көпшiлiк даусымен сайлайды."